De Mariadevotie bloeit in de volle Middeleeuwen. Vanuit deze wetenschap groeide de behoefte aan een beeld van de Moeder Gods in de broederkeuken van het klooster. Een voorbeeld werd gevonden in een Maria met Kind dat zich bevindt in het Rijksmuseum Catharijneconvent te Utrecht. Het wordt gesitueerd in de omgeving van Keulen en gedateerd rond A.D. 1270. Aan de hand van foto’s is dit kwetsbare beeld van berkenhout nagesneden uit eikenhout door beeldsnijder Joop van Esch met medewerking van Wouter Schalk van “Vakwerk in Hout”.

Op zondag 3 oktober 2004 is het in de Gastenzaal van het Klooster door Joop van Esch overgedragen aan de directie van Archeon in het bijzijn van de directie van het Catharijneconvent en andere belangstellenden. Daarna is het, omringd door bezoekers en broeders, en voorafgegaan door de Scutterie Sint Sebastiaan, in een feestelijke processie door het middeleeuwse stadje Gravendam gedragen. Het heeft een mooie plek gekregen in de keuken van het Minderbroedersklooster. Aan het beeld is een legende verbonden:

“In een ver verleden vertrokken twee beeldsnijders vanuit Gravendam op pelgrimstocht naar
Keulen. Wouter, een poorter uit Gravendam en Jacob, die ooit zijn gezel geweest was en nu
meester in Vlaerdinghe is. Ze kiezen de maand april om naar het gebeente van de Heilige
Driekoningen te gaan. Een belofte die ze eerder samen gedaan hadden, wanneer hun zaken
weer beter zouden gaan lopen.

Tijdens hun bezoek aan de Dom raken ze heel erg onder de indruk van een Mariabeeld aldaar.
De Madonna is gemaakt van berkenhout. Ze besluiten er schetsen van te maken om het, eenmaal
thuisgekomen, te kunnen nasnijden.

Op de terugweg, begin mei, worden ze in de buurt van Utrecht overvallen en beroofd door
gespuis. Wouter en Jacob worden voor dood achtergelaten. Een edelman te paard vindt hen
meer dood dan levend langs de weg. Hij regelt een kar naar de stad en zo belanden zij in het
Catharijnegasthuis in Utrecht. Bijgekomen overwegen zij de broosheid van hun bestaan.

Zij vertrouwen hun lot toe aan Maria. Mochten zij beter worden, is hun belofte, dan houden zij jaarlijks, telkens op zondagen in de Meimaand, een ommegang in Gravendam met het nog te snijden Madonna. Uiteindelijk keren ze medio zomer in Gravendam terug. Groot is de vreugde in ons stadje, omdat men via reizigers van hun hachelijke avontuur gehoord had. Jacob snijdt het beeld uit eiken-hout en het krijgt een plaats in het Minderbroedersklooster. Het jaar daarop wordt de Madonna voor het eerst in de meimaand aan de poorters van de stad in processie getoond.”

Daarom wordt het in de Meimaand iedere zondag door de broeders en bezoekers van Archeon
in Processie door Gravendam gedragen. Natuurlijk gebeurt dit ook op andere Mariafeesten.